woensdag 6 maart 2013

4V - Voor Veiligheid: Vierpuntsgordel in de Velomobiel

Voordat je een oordeel velt over de noodzaak van een gordel in een velomobiel, wil ik graag verwijzen naar het testen van de veiligheid van auto's. Daaruit blijkt dat de autogordel een zeer belangrijke rol speelt in de veiligheid. Nu zou je denken dat een auto veel harder rijdt dan een velomobiel en dat je daarom een gordel draagt. Ik wil je uit die illusie halen. Ongelukken met botssnelheden boven de 70km/h hebben veelal een dodelijke afloop voor de inzittenden van de auto, zelfs met gordel.

Het volgende kan je halen uit de web site van de Euro NCAP, de Europese organisatie belast met het testen van de veiligheid van auto's. Zijdelingse botsproeven worden uitgevoerd bij 50km/h. Paalbotsingen bij een luttele 29km/h. Dit zijn snelheden die zeker binnen het bereik van een velomobiel liggen. Ik nodig nu eenieder uit de volgende filmpjes op YouTube te bekijken. Let wel, door de slow motion heb je geen gevoel voor snelheid meer: zijdelings en paal zijn maar 50 en 29km/h...Zie botsproef Golf VI zijdelingse en paal botsing vanaf 0:35 in het filmpje. Of, specatulairder, Mercedes B-klasse vanaf 1:03.

Stel je nu eens voor wat er gebeurt tijdens een botsing met een velomobiel. Zonder gordel word je uit de fiets gelanceerd of sla je met je hoofd tegen weg, auto, paal of kap. Met gordel blijf je beter op je plek in de velomobiel en is de kans op ernstig letsel minder.

Al vanaf de aanschaf overweeg ik een gordel in Magic Bullet, vooral door bovenstaand. Maar daarnaast is er nog een voordeel. Als de heupen goed gefixeerd zijn op het zitje dan kan de trapbeweging met minder energieverlies worden overgebracht op de trapper. Deze energieverliezen ontstaan door het heen en weer bewegen van het lichaam in het zitje.

In eerste instantie wilde ik beginnen met een eenvoudige 2-puntsgordel, maar nadenkend over wat discussies oa op de blog van Wim Schermer, kwam ook ik tot de conclusie dat een 4-puntsgordel veel veiliger is omdat het bovenlichaam niet meer zo makkelijk het hoofd lanceert. Als ik dan in een auto-accesoires winkel een Magic Bullet rode vierpuntsgordel voor 55euro zie hangen dan is de beslissing snel genomen. Zeker als de verkoper aangeeft dat ik de gordel kan terugbrengen als hij niet past.

Thuis gekomen ga ik puzzelen met de 4-puntsgordel. Eigenlijk is het een 2-punts heupgordel (als in een vliegtuig), met twee extra gordels die van de heup over de schouder recht naar boven (links-links en rechts-rechts, dus niet gekruisd) lopen. Ik kom al snel tot de conclusie dat het heupgedeelte aan het zitje zelf vast moet. Het alu-scharnier zit te ver onder mijn benen. Als ik daar de gordel aan vast maak dan belemmert hij mijn benen bij het trappen. Het schouderdeel is te bevestigen aan het schuin naar achter oplopende deel van het frame, achter de stelpoot van het zitje. Dat lijkt me degelijker dan aan de stelpoot zelf.

Het is een zware, degelijke gordel: bijna 1.2kg en met 4x 12mm ogen voor bevestiging. Het gewicht is dus wel een kleine aanslag op mijn 27.5kg lichte Mango Sport. Ik besluit verder dat er geen 12mm gaten geboord zullen worden door het zitje of door het frame. Er zullen dus geen 12mm bouten gebruikt worden. Gewicht en sterkte zijn niet in verhouding met het carbon zitje en het alu-frame. 8mm roestvrij staal met brede ringen past beter en is nog steeds fors.

In eerste instantie wil ik zo min mogelijk gaten boren om de gordel uit te proberen. Als ik eenmaal weet hoe ik hem wil hebben dan kan ik eventueel meer gaten boren. Het schoudergedeelte kan ik tijdelijk achter het frame langs laten lopen en vast zetten met wat tie wraps om hem niet in de ketting te laten vallen als ik de gordel los maak. Voor het heupgedeelte moet ik meteen gaten boren in de zijkant van het zitje. In Magic Bullet gaan zitten en passen waar de gordel de meeste steun naar achteren aan de heupen geeft. Ik glij immers makkelijk onderuit, naar voren op het zitje. Hierdoor kom ik vrij hoog uit, boven de bocht van het zitje. Toch maar doen, want bijkomend voordeel is dat ik daar meer carbon heb om in te boren. Voorzichtig voorboren met 4mm en daarna uitboren met 8mm geeft nette gaten in het zitje. Ik bevestig het heupgedeelte met extra nylon ringen om het carbon zitje te beschermen. Roestvrij stalen borgmoeren moeten de boel vast zetten.

Bevestiging heupdeel. Binnenzijde-onder stoeltje. Let op de nylon ring onder de borgmoer om het zitje te beschermen.

Bevestiging heupdeel. Buitenzijde-bovenkant stoeltje. Ook hier weer een nylon ring ter bescherming.

Zitje omhoog. Helemaal rechts op de foto de 8mm bout met brede ring waarmee beide schouderdelen aan elkaar zijn bevestigd. De bout ligt half onder de balk waaraan hij vooralsnog bevestigd zal worden.

Zitje omlaag. Dit geeft een beeld hoe de gordel komt te zitten. Links op de foto de vier uiteinden die in de ketting terecht kunnen komen als de gordel niet wordt gebruikt.


Dit tijdelijke resultaat (zie foto's) kan ik meteen uitproberen. Hieronder mijn bevindingen.

Allereerst is het even wurmen om in de gordel te komen. Dit vereist wat handigheid, maar ik vind het geen probleem. Als ik de gordel niet om heb, is het wel link dat er nu vier losse uiteinden door de bak heen slingeren die mogelijk in de ketting terecht komen. Niet de gordel om doen is dus eigenlijk geen optie meer. Dit kan immers snel bestraft worden met een geblokkeerde ketting en een beschadigde gordel.

Nadat ik me heb vast geklikt kan ik de gordel aanhalen. Eerst het heupgedeelte en dan de schouders. Opeens kan ik geen kant meer op. Zelfs de schuimkap vast zetten of de iPhone bedienen wordt lastig. Ook wordt het heupdeel door het schouderdeel omhoog getrokken tot over mijn buik. Geen fijn gevoel. Mmmh, het schouderdeel moet maar iets losser. Dat voelt een stuk beter. Een testritje maakt dat ik tevreden ben. De volgende dag merk ik nog een nadeel. Het indrukken van het knopje bij het stoplicht voor fietsers is een stuk lastiger met een 4-puntsgordel; je kan natuurlijk niet meer half uit de velomobiel hangen om bij het knoppie te komen...nog een reden om het schouderdeel niet superstrak aan te halen. Dan nog moet je veel preciezer naar het knopje toe sturen.

De eerste forenzenrit met de gordel levert meteen een forse verbetering van mijn PR op. Het voelt goed, die gordel. Ik krijg het idee dat ik beter kan versnellen en beter de berg op kom, maar omdat de ketting is schoongemaakt, er een nieuwe achterband op zit en de bandendruk ook hoger is dan vorige week, kan ik niet zeggen welk deel voor rekening komt van de 4-puntsgordel.

Ik besluit dat ik de gordel houd, maar de tijdelijke bevestiging nog even blijf uitproberen voor ik de boel definitief vast zet. Zo denk ik dat het carbon zitje makkelijk uitscheurt bij een ongeluk. Dat wil ik dus eigenlijk verstevigen met roestvrijstalen of alu plaatjes. Ook ben ik nog niet zeker of de heupbevestiging misschien toch wat te hoog zit.

10 opmerkingen:

  1. Hallo Magic,

    Ziet er netjes uit! En tot zover zijn je ervaringen positief, dat je minder beweeglijk bent in de Velomobiel was wel het uitgangspunt, en dat kan in de aangehaalde situaties lastig zijn. Maar je veiligheidsgevoel is verbeterd, dat is een pluspunt!


    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ben je niet bang dat de heup bevestiging (aan het stoeltje) aan flinters getrokken wordt in geval van een aarijding? ik heb zelf sterk het idee dat Adri het mooi omschrijft: je veiligheidsgevoel is verbeterd, maar is je veiligheid dat ook?

    Groeten,
    Francis

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik zou wel eens wat botsproeven met een velomobiel willen zien. Met en zonder gordel uitgevoerd. Zodat duidelijk de toegenomen veiligheid in beeld komt. Maar ja da's denk ik voorlopig een alleen een aardige gedachte.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Francis kan gelijk hebben, maar als de bevestiging mocht afscheuren in het geval van een aanrijding dan zal de gordel in elk geval gewerkt hebben, en het lichaam afgeremd zodat de klap minder hard aankomt dan zonder gordel.
    We moeten ons ook niet vergissen in de sterkte van carbon, dat kan veel hebben, maar Magic geeft ook al aan dat het waarschijnlijk verstandig is om de heupbevestiging te verstevigen met metalen plaatjes. Dat kan zeker geen kwaad. Al met al een interessante ontwikkeling vind ik.

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. dat die af zouden scheuren is op zich geen probleem,
    alle energie die daar naar toe gaat is van jouw versnelling afgetrokken
    testen zou een kostelijk e zaak zijn tenzij je dit volledig kan simuleren .

    bufferkoorden zouden eigenlijk hier goed voor zijn
    opgevouwen kabel samengenaait en de
    de naden scheuren bij een bepaalde belasting . dus zorgen voor een liniaire afremming .

    denk ook dat je mischien wel wat gewicht kuunt kwijtsplen door de gordel effectie op maat te maken

    dat de prestaties erdoor verbeteren heb ik zelf wat mijn twijfels over

    succes nog ermee

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Het antwoord zal wel zijn dat Magicbullets inspanningen effectief zijn tot een bepaalde botsingsenergie. Ik kan me voorstellen dat als je met 30 km/u tegen een paal rijdt deze gordel best effectief zal blijken hoewel misschien de bevestigingen daarbij losscheuren.

    Ik kan wel een situatie bedenken waar ik de gordel zeker niet zou willen : als je op een glad fietspad met daarnaast een afwateringssloot van de weg ( en die zijn er veel ) daarin door een glijpartij ondersteboven terecht komt en je dan uit dat harnas moet wurmen....ook al klikt ie zonder problemen los. Je hebt dan al een probleem zonder dat je benen ergens in blijven hangen in paniek.

    Nederland is een land met veel water en sloten, vaarten, kanalen e.d. Normaliter beschermd een autogordel je tegen bewusteloos slaan als je met snelheid het water raakt en zowiezo verdrinken. In een velomobiel heb je niet zo'n snelheid maar wel het gevaar van verstrikt raken in paniek.

    Paniek is een toestand waarin je denkende hersenschors wordt uitgeschakeld, en de primitieve kleine hersenen die ieder zoogdier heeft het overnemen. Een deur openen lukt je dan niet meer want dat vergt de uitgeschakelde hersenschors. Je probeert enkel met veel kracht je vrij te breken. Zo kunnen deuren die niet op slot zijn toch mensen doden bij een brand. Een reden waarom mensen bij brand uit hoge gebouwen springen hoewel hen dat doodt. Als je vastzit in riemen kan dat levensgevaarlijk worden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Sorry, dat hele zwamverhaal is bedoeld om te zeggen dat je een afweging moet maken of de velomobiel gordel meer gevaar wegneemt dan ie veroorzaakt zoals bij auto's.

      De kans van het rijden tegen een paaltje ( doodsoorzaak nr 3 onder fietsers ) is veel hoger dan gekanteld een sloot inglijden.

      Ik vind dat je daar best een stukje pionierswerk laat zien, alleen ben ik het niet zo een met de stevigheid van je bevestigingspunten. Op de site van velomobiel.nl kun je bij handleidingen vinden hoe je zelf een ophangpunt van de achterbrug in je velomobiel kunt inlamineren. Dat is een stuk serieuzer en steviger, zoiets zou recht doen aan jouw idee.

      Verwijderen
  7. Ik heb weereens iets aangeboord wat reakties losmaakt: Leuk! Ik zal proberen een antwoord te geven in een aparte post, maar even voor de duidelijkheid: dit gaat om TIJDELIJKE bevestigingen. Eerst wil ik kijken hoe de gordel moet zitten, voordat ik overal met een 8mm boor (of nog erger: 12mm) in de weer ga. Jullie feedback is daarbij heel belangrijk (Quezzzt, ik vind jouw reactie zeker geen gezwam). Dank daarvoor!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik rijd nu 6 jaar in een velomobiel. Eerste 2 jaar Alleweder en 4 jaar Quest. Binnen 1 1/2 jaar heb ik 3 ongelukken gehad. Juni 2012 brommer nam de binnenbocht en knalde vol op mij. Snelheid 20 km tegen 20 km. Grote deuk en scheuren in voorkant. Quest reed nog. Nieuwe Quest aangeschaft met grotere remmen. Lichamelijke schade: schaafwonden aan hand bloedt. Juni 2013 gebeurt 600 meter verderop hetzelfde. Fiets neemt binnenbocht en landt bovenop mijn Quest. Stuur boort zich door bovenkap en grote deuk in zijkant. Quest rijdt nog prima. geen structurele schade. Perfect gerepareerd door autoschadebedrijf in oktober. Januari 2014. Bij afrit snelweg kruist automobilist een fietspad en geeft geen voorrang. Ik kan auto nog net ontwijken door stuur om te gooien. Fiets kantelt en rolt door. Flinke krassen op zijkant. Ik rij defensief, ga er meestal vanuit dat men mij niet ziet. Rijdt altijd met licht ook overdag. Drie keer geluk gehad. Alle situaties waren overdag bij licht. Ik heb jaren 3 keer per week van Hilversum naar Amsterdam gereden. Ging altijd vroeg weg om schoolkinderen te vermijden. Dan heb je in 5000 km 3 aanrijdingen. Iedereen zegt dat ik hem maar moet verkopen omdat ik de volgende keer waarschijnlijk niet zo'n geluk heb. Ik zit in dubio. Rijden met de Quest is een van de leukste dingen die ik ken en doe. Als jullie willen heb ik nog foto's van de schades. groeten jean (j.panhuis@chello.nl)

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Beste Jean,
    Wat een rottig verhaal zeg! Ik blog niet al te veel op dit moment, weinig tijd, maar hier wil ik toch op reageren. Het lijkt me een lastig dilemma na 3 ongelukken. Toch kan dat altijd nog stom toeval zijn. Zowel op mijn gewone fiets als in Magic Bullet had en heb ik met enige regelmaat 'bijna' ongelukken. Waarom het dan toch net goed gaat? Toeval, net op tijd reageren van beide partijen, defensief rijden, aggresief toeteren, noem maar op.

    Ik noem even wat ongelukjes die ik met de gewone fiets heb gehad, over een periode van hooguit een paar jaar: jongen wil rennend oversteken, maar knalt tegen me op. Stadsbus rijdt me klem en ik beland tussen de geparkeerde auto's. Auto snijdt me en ik ga onderuit. In alle gevallen was het niet meer dan kleerscheuren (letterlijk), wat bauweplekken/schaafwonden en lichte schade aan mijn stadsfiets-barrel.
    Als ik in die situaties in een velomobiel had gezeten? In geen van de gevallen zou ik ernstig letsel hebben gehad, denk ik. Die jongen zou lelijk terecht zijn gekomen, en schade aan de kap vd velomobiel. Die bus was een moelijke geworden, mogelijk veel schade aan velomobiel en de geparkeerde auto's, misschien persoonlijk letsel, maar ik denk in de praktijk dat ik hem in dat straatje niet zou hebben laten passeren. Die auto die me sneedt, haalde ikzelf rechts in op de fiets, dat zou ik in mijn velomobiel nooit hebben gedaan, maar anders had ik net zo'n zwieper gemaakt als jij. Tsja.

    Wat ik er eigenlijk mee wil zeggen is dat een klein ongeluk ook makkelijk op een gewone fiets gebeurt. Alleen heb je dan veel minder materiele schade. Gezien de alledaagsheid van een fietsongeluk haalt iedereen zijn schouders erover op en gaat over tot de orde van de dag. Heb je hetzelfde ongeluk in een velomobiel, dan is de materiele schade veel groter, en iedereen heeft meteen een mening: gevaarlijk hoor, zo'n banaan, je ziet ze ook zo slecht, etc ...maar zag die jongen, die buschauffeur en die automobilist mij dan wel op mijn gewone fiets? Het antwoord is: 2x nee, 1x misschien niet, misschien wel, en kon het hem niet schelen (buschauffeur).

    Vertaal nu eens jouw ongelukken naar een situatie waarbij je op een gewone fiets had gezeten. De materiele schade was minder geweest, maar de lichamelijke? Ik zou niet graag 20-20kmh tegen een brommer aanknallen op een gewone fiets.

    Dus, rationeel gezien heb je de volgende keer gewoon weer geluk, of vette pech, onafhankelijk van wat tot nu toe is gebeurd. En wie weet is die vette pech wel als je op een gewone fiets zit. We kunnen niet in de toekomst kijken.

    En ik citeer graag je eigen tekst: 'Rijden met de Quest is 1 van de leukste dingen die ik ken en doe.' Ik kan maar 1 reden verzinnen waarom je er dan mee zou stoppen: 3 ongelukken hebben je plezier compleet bedorven en telkens als je erin stapt voel je je angstig en bezwaard naar je naasten. Dan moet je stoppen. Anders moet je vooral doorgaan, misschien nog defensiever rijden, nog meer lampen, toeters en bellen erop, en wie weet een 4puntsgordel ;-).

    Sterkte met dit dilemma, laat je niet kisten, maar ook je Quest verkopen is begrijpelijk.

    BeantwoordenVerwijderen